اسکیما یا Schema Markup در واقع زبان پشتصحنهی وب است؛ زبانی که به گوگل میگوید دقیقاً چه چیزی در صفحهی شما وجود دارد. وقتی شما مقالهای مینویسید، فروشگاهی راهاندازی میکنید یا رویدادی برگزار میکنید، اسکیما کمک میکند تا موتورهای جستجو متوجه شوند با چه نوع محتوایی سروکار دارند. مقاله؟ محصول؟ پرسش و پاسخ؟ یا شاید یک ویدیو آموزشی؟
در عمل، اسکیما همان تفاوتی است که باعث میشود بعضی نتایج در گوگل با ستاره، امتیاز یا قیمت نمایش داده شوند و برخی دیگر فقط با چند خط متن ساده. این تفاوت کوچک در ظاهر، تأثیری بزرگ در دیدهشدن و کلیک کاربران دارد.
بسیاری از مدیران سایت هنوز نمیدانند که اسکیما در سئو چیست و دادههای ساختاریافته چطور میتوانند مسیر درک محتوای آنها توسط گوگل را تغییر دهند. در این مقاله از آژانس دیجیتال مارکتینگ وندا قصد داریم بهجای تعریفهای تکراری، با زبانی ساده و کاربردی توضیح دهیم که:
- اسکیما سایت چیست
- چرا اسکیما ایجاد شد
- چه نقشی در سئو دارد
- و چطور میتوان آن را بهدرستی در سایت پیادهسازی کرد تا موتورهای جستجو محتوای شما را دقیقتر بفهمند و بهتر نمایش دهند.
اسکیما چیست و چگونه متولد شد؟

اسکیما یا Schema Markup نوعی داده ساختاریافته است که در کد صفحات وب قرار میگیرد تا موتورهای جستوجو بتوانند محتوای سایت را بهتر درک کنند. بهعبارتی، اسکیما مانند یک مترجم بین شما و گوگل عمل میکند و به او میگوید که هر بخش از صفحه دقیقاً چه چیزی است؛ مثلاً این قسمت یک مقاله است، این بخش نظر کاربران است و آن یکی قیمت یک محصول.
بدون وجود اسکیما، گوگل فقط متن خام را میبیند و باید حدس بزند محتوای شما درباره چیست. اما وقتی از کد اسکیما استفاده میکنید، اطلاعات بهشکل دقیق و سازمانیافته به او داده میشود. همین ساختار باعث میشود گوگل راحتتر تشخیص دهد موضوع صفحه، نوع محتوا و حتی هدف آن چیست.
به عنوان مثال، در گذشته اگر در صفحهای نوشته میشد « دوره آموزش سئو »، گوگل نمیدانست این جمله یک مقاله آموزشی است یا صفحهای برای ثبتنام در کلاس. همین ضعف در درک محتوا، انگیزهای شد برای تولد زبانی جدید به نام Schema Markup.
آغاز راه Schema.org
در سال ۲۰۱۱، چهار موتور جستجوی بزرگ جهان Google، Bing، Yahoo و Yandex تصمیم گرفتند برای حل این مشکل، زبان مشترکی برای معرفی محتوای صفحات وب طراحی کنند. نتیجه این همکاری، پروژهای بود با نام Schema.org
این پروژه مجموعهای از تعاریف و الگوهای استاندارد ارائه داد تا وبمسترها بتوانند نوع محتوای خود را مشخص کنند؛ مثلاً گوگل بداند بخشی از صفحه مربوط به «نویسنده مقاله»، بخشی دیگر «توضیحات محصول» و قسمت دیگر «نقد و بررسی کاربران» است.
با این ساختار جدید، موتورهای جستجو دیگر مجبور نبودند حدس بزنند صفحه درباره چیست؛ بلکه سایتها مستقیماً به آنها میگفتند. نتیجهی این همکاری چیزی شد که امروز آن را در قالب نمایشهای غنی یا Rich Snippetها در نتایج جستجو میبینیم؛ همان ستارهها، قیمتها یا پرسش و پاسخهایی که بعضی نتایج را از بقیه متمایز میکند.
هدف واقعی از ایجاد اسکیما
برخلاف تصور رایج، هدف از ساخت اسکیما فقط زیباسازی نتایج جستجو نبود.هدف اصلی این بود که موتورهای جستجو بتوانند ارتباط میان دادهها را بفهمند. وقتی شما از اسکیما استفاده میکنید، در واقع به گوگل میگویید که هر بخش از محتوای شما چه معنایی دارد: چه کسی نویسنده است، چه محصولی معرفی میشود، قیمت آن چقدر است و این دادهها چگونه به هم مرتبطاند.
به کمک این درک عمیقتر، گوگل قادر میشود محتوای سایت شما را دقیقتر تفسیر کند و آن را در قالبهایی مثل Rich Results یا Knowledge Graph نمایش دهد؛ یعنی جایی که وبسایت شما از یک صفحه معمولی به منبعی معتبر در نگاه موتور جستجو تبدیل میشود.
امروزه، این زبان مشترک میان وبسایتها و موتورهای جستجو یکی از ارکان اصلی سئوی تکنیکال محسوب میشود. اسکیما در سئو کمک میکند تا محتوای شما نهفقط برای کاربر، بلکه برای الگوریتم های گوگل نیز قابل درک و قابل اعتماد باشد.
تفاوت داده ساختاریافته و اسکیما
گاهی واژهی داده ساختاریافته (Structured Data) به جای اسکیما به کار میرود، اما این دو دقیقاً یکسان نیستند. داده ساختاریافته به هر نوع اطلاعاتی گفته میشود که با نظم خاصی برای موتور جستوجو نوشته شده باشد، در حالیکه اسکیما در واقع یکی از معروفترین و پرکاربردترین استانداردهای آن است.
بهعنوان مثال، ممکن است دادههای ساختاریافته را به زبانهای مختلف (مانند Microdata یا RDFa) بنویسید، اما اگر از دستورالعملهای Schema.org پیروی کنید، در حال استفاده از اسکیما مارک آپ هستید.
قالبهای پیادهسازی اسکیما
برای اضافه کردن اسکیما به صفحات وب، سه روش وجود دارد:
- JSON-LD → جدیدترین و توصیهشدهترین روش توسط گوگل. در این روش، کد اسکیما در قالب یک تگ <script> در بخش <head> یا انتهای صفحه قرار میگیرد و جدا از محتوای اصلی است.
- Microdata → اطلاعات بهصورت برچسبگذاری در داخل HTML نوشته میشود. نگهداری آن سختتر است.
- RDFa → ساختاری مشابه Microdata دارد ولی در پروژههای خاصتر استفاده میشود.
گوگل بهطور رسمی استفاده از JSON-LD را توصیه میکند چون خواناتر، سریعتر و خطاپذیری کمتری دارد. در یک جمله میتوان گفت: اسکیما، زبان مشترک بین سایت شما و موتورهای جستوجو است که به آنها کمک میکند محتوای شما را بفهمند، به درستی تفسیر کنند و در نهایت با ظاهری جذابتر در نتایج جستوجو نمایش دهند
انواع اسکیما و کاربرد هرکدام

همانطور که گفتیم، Schema Markup یک زبان مشترک بین وبسایتها و موتورهای جستوجو است؛ اما بسته به نوع محتوا، از مدلهای مختلفی از این زبان استفاده میشود. هر نوع از اسکیما مارک آپ برای هدف خاصی طراحی شده تا گوگل بتواند بفهمد صفحه شما دقیقاً درباره چیست.
در ادامه با انواع اسکیمای پرکاربرد و کاربرد هرکدام آشنا میشوید:
| نوع اسکیما | کاربرد اصلی | نمونه نمایش در گوگل |
| Article Schema | برای مقالات، اخبار و پستهای وبلاگ استفاده میشود تا عنوان، نویسنده و تاریخ انتشار در نتایج جستوجو مشخص شود. | نمایش عنوان، نویسنده و تصویر شاخص مقاله |
| Product Schema | مخصوص صفحات محصول در فروشگاههای اینترنتی است. با این نوع، گوگل میتواند قیمت، موجودی و امتیاز کاربران را در نتایج نشان دهد. | ستارههای امتیاز، قیمت و موجودی محصول |
| FAQ Schema | برای صفحاتی که شامل بخش پرسش و پاسخ هستند به کار میرود. این نوع از اسکیما باعث میشود سوالات شما مستقیماً در نتایج گوگل نمایش داده شوند. | نمایش سؤال و پاسخ در زیر لینک صفحه |
| HowTo Schema | برای آموزشهای مرحلهبهمرحله یا دستورالعملها استفاده میشود. هر مرحله، تصویر و زمان انجام در نتایج جستوجو نمایش داده میشود. | نمایش مراحل انجام کار بهصورت خلاصه |
| LocalBusiness Schema | مخصوص معرفی کسبوکارهای محلی است. با این نوع، آدرس، شماره تماس، موقعیت روی نقشه و ساعت کاری به گوگل معرفی میشود. | نمایش اطلاعات تماس در نتایج و نقشه گوگل |
| Organization Schema | برای معرفی برند یا شرکت استفاده میشود و شامل لوگو، نام رسمی، لینک شبکههای اجتماعی و آدرس سایت است. | نمایش لوگو و نام برند در نالجگراف گوگل |
| Review Schema | برای نمایش امتیاز کاربران یا نقد و بررسیها در نتایج جستوجو به کار میرود. | ستاره و امتیاز کاربران در نتایج |
| Breadcrumb Schema | مسیر ناوبری کاربر در سایت را مشخص میکند و به گوگل کمک میکند ساختار صفحات را بهتر بفهمد. | نمایش مسیر صفحه زیر عنوان لینک |
- نوع Schema Markup باید با نوع محتوای صفحه شما همخوانی داشته باشد. مثلاً استفاده از Product Schema برای مقاله یا بلاگ اشتباه است.
- برای سایتهای خدماتی یا آموزشی، ترکیب Organization Schema و Article Schema بهترین گزینه است.
- سایتهای فروشگاهی معمولاً از Product Schema، Review Schema و Breadcrumb Schema بهصورت همزمان استفاده میکنند.
- در صفحات راهنما یا آموزشی، استفاده از FAQ Schema و HowTo Schema میتواند شانس دیدهشدن در نتایج غنی را افزایش دهد.
نحوه پیادهسازی اسکیما

تا اینجا با مفهوم و انواع اسکیما مارک آپ آشنا شدیم. اما سؤال اصلی این است که چطور باید کد اسکیما را در سایت پیادهسازی کنیم؟
خوشبختانه این فرایند پیچیده نیست و تنها کافی است چند گام ساده را بهترتیب طی کنید.
۱. نوع محتوای خود را مشخص کنید
پیش از هر چیز باید بدانید صفحهی شما دربارهی چیست. مقاله است؟ محصول؟ ویدیو؟ یا یک صفحهی پرسش و پاسخ؟
شناخت نوع محتوا اولین گام در انتخاب نوع مناسب اسکیما است. اگر صفحه شما ترکیبی از چند نوع محتوا دارد (مثلاً مقالهای دربارهی محصول)، میتوانید از چند نوع اسکیما بهصورت همزمان استفاده کنید، البته به شرطی که هرکدام دقیق و بدون تداخل تعریف شده باشد.
۲. انتخاب نوع مناسب Schema
پس از شناسایی نوع محتوا، باید تصمیم بگیرید از چه نوع اسکیما استفاده کنید. برای مثال:
- مقاله یا پست بلاگ → Article Schema
- صفحه محصول → Product Schema
- سوالات متداول → FAQ Schema
- آموزش گامبهگام → HowTo Schema
لیست کامل انواع اسکیما و ساختار رسمی آنها در سایت Schema.org موجود است.
۳. نوشتن یا تولید کد اسکیما
کد اسکیما معمولاً در قالب JSON-LD نوشته میشود، زبانی که گوگل آن را رسمیترین و سادهترین روش معرفی کرده است.
نمونهای از کد اسکیما برای صفحهی پرسش و پاسخ (FAQ) را در ادامه میبینید:
<script type=”application/ld+json”>
{
“@context”: “https://schema.org”,
“@type”: “FAQPage”,
“mainEntity”: [
{
“@type”: “Question”,
“name”: “اسکیما چیست؟”,
“acceptedAnswer”: {
“@type”: “Answer”,
“text”: “اسکیما یا Schema Markup زبانی است که به موتورهای جستوجو کمک میکند محتوای صفحه را بهتر درک کنند.”
}
},
{
“@type”: “Question”,
“name”: “چرا اسکیما در سئو اهمیت دارد؟”,
“acceptedAnswer”: {
“@type”: “Answer”,
“text”: “اسکیما به گوگل کمک میکند تا محتوای شما را دقیقتر بفهمد و در قالب نتایج غنی نمایش دهد.”
}
}
]
}
</script>
این کد را میتوان در بخش <head> صفحه یا قبل از تگ </body> قرار داد. اگر از سیستم مدیریت محتوا مانند وردپرس استفاده میکنید، معمولاً افزونهها این کار را بهصورت خودکار انجام میدهند (که در بخش بعدی توضیح خواهیم داد).
۴. اعتبارسنجی کد با ابزارهای گوگل
بعد از اضافهکردن کد، باید مطمئن شوید که همهچیز درست کار میکند. برای این کار از ابزار رسمی گوگل به نام Rich Results Test استفاده کنید. کافی است آدرس صفحه را وارد کنید تا گوگل بررسی کند که کد شما معتبر است یا خطایی وجود دارد.
۵. بررسی در سرچ کنسول
اگر سایت شما در Google Search Console ثبت شده باشد، میتوانید از بخش Enhancements یا Structured Data مشاهده کنید کدام صفحات اسکیما دارند و آیا خطایی در تفسیر دادهها وجود دارد یا خیر. گوگل در این بخش به شما هشدار میدهد که کدام فیلدها ناقص یا اشتباه هستند تا بتوانید آنها را اصلاح کنید.
۶. نگهداری و بهروزرسانی مداوم
پیادهسازی اسکیما یک کار یکباره نیست. هر بار که محتوای صفحه را تغییر میدهید، باید بررسی کنید که کد اسکیما نیز بهروزرسانی شده باشد. مثلاً اگر تاریخ انتشار، نویسنده یا قیمت محصول تغییر کرده، باید آن تغییر در کد هم اعمال شود.
در یک جمله: اجرای درست کد اسکیما یعنی کمک به گوگل برای درک بهتر محتوای سایت شما و افزایش شانس نمایش در نتایج غنی.
با رعایت همین چند گام ساده، بخش بزرگی از سئوی تکنیکال سایت شما تقویت میشود. در بخش بعدی، بررسی میکنیم که چطور میتوان همین مراحل را بهسادگی در وردپرس انجام داد و چه افزونههایی برای مدیریت اسکیما مناسبترند.
اسکیما در وردپرس چیست و چطور پیادهسازی میشود؟
اگر سایت شما با وردپرس ساخته شده است، خوششانس هستید. وردپرس بهصورت پیشفرض زیرساخت مناسبی برای پیادهسازی اسکیما دارد و افزونههای متنوعی وجود دارند که این کار را بدون نیاز به کدنویسی انجام میدهند. درواقع، شما میتوانید تمام کدهای اسکیما را تنها با چند کلیک به صفحات خود اضافه کنید.
چرا استفاده از افزونه برای اسکیما بهتر است؟
در سایتهای وردپرسی، افزودن دستی کدها ممکن است باعث تداخل با قالب یا دیگر افزونهها شود. در مقابل، افزونههای حرفهای اسکیما، دادهها را بهصورت ساختاریافته و مطابق با استانداردهای گوگل تولید میکنند.
این افزونهها بهصورت خودکار نوع صفحه را تشخیص میدهند و کد مناسب را اضافه میکنند. مثلاً اگر صفحهای مقاله باشد، Article Schema و اگر صفحهی محصول باشد، Product Schema را به آن اضافه میکنند.
افزونههای برتر برای مدیریت اسکیما در وردپرس
- Rank Math SEO
یکی از قدرتمندترین افزونههای سئو در وردپرس است که امکانات کاملی برای افزودن schema markup دارد. میتوانید نوع اسکیما را برای هر صفحه بهصورت دستی انتخاب کنید یا از تنظیمات پیشفرض استفاده کنید.
ویژگی برجسته Rank Math این است که کدها را در قالب JSON-LD تولید میکند، همان فرمتی که گوگل به آن توصیه کرده است. - Yoast SEO
افزونهای شناختهشده که علاوه بر بهینهسازی متاها و محتوا، اسکیما مارکآپ را نیز بهصورت خودکار به صفحات اضافه میکند. این افزونه بهخوبی با قالبهای وردپرس سازگار است و از ترکیب چند نوع اسکیما (مانند Article و Organization) پشتیبانی میکند. - Schema Pro
افزونهای تخصصی برای مدیریت کد اسکیما که امکانات پیشرفتهای برای صفحات مختلف (محصول، مقاله، رویداد و…) دارد. با Schema Pro میتوانید تعیین کنید کدام نوع اسکیما در چه صفحاتی فعال باشد. - SEOPress
افزونهای سبکتر که علاوه بر قابلیتهای سئو، گزینههایی برای افزودن اسکیما دارد و برای سایتهای ساده و کوچک مناسب است.
مراحل افزودن اسکیما با افزونه
- افزونه موردنظر را نصب و فعال کنید.
- از منوی تنظیمات سئو، وارد بخش Schema Markup شوید.
- نوع محتوای مورد نظر را (مقاله، محصول، رویداد، FAQ و غیره) انتخاب کنید.
- اطلاعات لازم مانند نویسنده، تاریخ انتشار یا قیمت را تکمیل کنید.
- صفحه را ذخیره کرده و با ابزار Rich Results Test گوگل، اعتبار کد را بررسی کنید.
نکات مهم در استفاده از افزونههای اسکیما
- اگر چند افزونه سئو روی سایت دارید، فقط یکی از آنها باید وظیفه افزودن اسکیما را انجام دهد تا از ایجاد کدهای تکراری (Duplicate Schema) جلوگیری شود.
- هنگام تغییر قالب یا محتوای صفحه، همیشه کدهای اسکیما را دوباره بررسی کنید.
- در صفحات مهم مثل صفحه اصلی، درباره ما و خدمات، از Organization Schema استفاده کنید تا برند شما برای گوگل قابل شناسایی باشد.
- برای مقالات آموزشی و بلاگ، Article Schema را فعال نگه دارید تا نویسنده و تاریخ انتشار بهدرستی نمایش داده شود.
در نتیجه، اسکیما در وردپرس ابزاری ساده اما قدرتمند است که اگر بهدرستی از آن استفاده شود، میتواند محتوای سایت شما را برای گوگل قابلدرکتر و برای کاربران جذابتر کند. اجرای درست آن، بخشی مهم از سئوی تکنیکال و بهینهسازی تجربه جستوجو است.
نکات حرفهای و بهترین شیوهها برای استفاده از اسکیما

پیادهسازی صحیح Schema Markup فقط اضافه کردن چند خط کد به صفحه نیست. اجرای درست آن میتواند تفاوت میان یک صفحهی معمولی و نتیجهای با نرخ کلیک بالا در گوگل باشد. در ادامه چند نکتهی کلیدی برای اجرای دقیقتر و مؤثرتر اسکیما در سئو آورده شده است:
- همیشه از JSON-LD استفاده کنید
گوگل بهطور رسمی فرمت JSON-LD را بهعنوان روش استاندارد معرفی کرده است، چون خوانایی بالاتر، خطای کمتر و سازگاری بیشتری با قالبها و افزونهها دارد. از روشهای قدیمیتر مثل Microdata یا RDFa فقط در صورت نیاز استفاده کنید. - دادههای اسکیما باید دقیقاً با محتوای صفحه همخوانی داشته باشند
گوگل فقط زمانی دادههای ساختاریافته را معتبر میداند که دقیقاً با محتوای قابل مشاهده در صفحه یکی باشد. اگر اطلاعاتی در کد اسکیما وجود داشته باشد که در متن صفحه دیده نمیشود، احتمال حذف نمایشهای غنی یا حتی جریمه وجود دارد. - فقط از اسکیماهای مرتبط استفاده کنید
هر نوع کد اسکیما باید برای نوع محتوای همان صفحه باشد. مثلاً برای بلاگها از Article Schema و برای صفحات خدمات از Organization یا LocalBusiness استفاده کنید. استفادهی اشتباه از نوع اسکیما، هیچ کمکی به سئو نمیکند. - بهروزرسانی مداوم را فراموش نکنید
اگر محتوای صفحه تغییر میکند، مثل قیمت محصولات، تاریخ انتشار مقاله یا نویسنده حتماً بخش داده های ساختار یافته را هم بهروز کنید. گوگل صفحات ناسازگار را شناسایی و از نتایج غنی حذف میکند. - از ابزارهای رسمی گوگل برای تست استفاده کنید
همیشه بعد از هر تغییر، کدها را با ابزار Rich Results Test بررسی کنید تا از صحت ساختار و دادهها مطمئن شوید. همچنین گزارش Enhancements در Search Console را بهصورت ماهانه چک کنید تا از وضعیت کلی دادههای ساختاریافته سایت باخبر شوید. - اسکیما را با استراتژی سئو یکپارچه کنید
اسکیما نباید جدا از سایر فعالیتهای سئو باشد. نوع اسکیما، محتوای صفحه و هدف کلیدواژهها باید همراستا باشند. مثلاً اگر صفحهای برای «دوره آموزش سئو» بهینه شده، استفاده از Course Schema میتواند در نتایج آموزشی گوگل (Learning Results) شانس نمایش شما را افزایش دهد. - در صفحات مهم از چند اسکیما مکمل استفاده کنید
گاهی ترکیب چند نوع اسکیما مارکآپ نتیجهی بهتری دارد. برای مثال:- در صفحه اصلی سایت: Organization + Breadcrumb
- در صفحات بلاگ: Article + FAQ
- در صفحات فروشگاهی: Product + Review + Breadcrumb
- تغییرات سیاستهای گوگل را دنبال کنید
در سالهای اخیر گوگل برخی انواع اسکیما مثل FAQ Schema و HowTo Schema را برای اکثر سایتها محدود کرده است. همیشه آخرین بهروزرسانیها را در بخش Structured Data مستندات گوگل بررسی کنید تا از تغییرات احتمالی مطلع باشید. - استفاده از ابزارهای خودکار را کنترل کنید
افزونههای خودکار اسکیما در وردپرس مفیدند، اما گاهی دادههای غیرضروری یا نادرست تولید میکنند. همیشه قبل از انتشار صفحه، خروجی نهایی کد را مرور کنید تا مطمئن شوید با هدف سئو و محتوای صفحه هماهنگ است.
در نهایت، بهترین نتیجه زمانی حاصل میشود که اسکیما مارک آپ بهعنوان بخشی از استراتژی سئو در نظر گرفته شود، نه یک کار جانبی یا تزئینی. اسکیما، زبان گفتوگوی شما با گوگل است. هرچه این زبان را واضحتر و دقیقتر بنویسید، گوگل بهتر میتواند شما را بفهمد و در نتایج بهدرستی نمایش دهد.
جمعبندی
اسکیما (Schema Markup) زبانی است که به گوگل کمک میکند محتوای سایت شما را بفهمد، نه فقط بخواند. اگر این ساختار بهدرستی اجرا شود، صفحات شما در نتایج جستوجو شفافتر، جذابتر و قابل اعتمادتر نمایش داده میشوند.
اسکیما بخش کوچکی از کد سایت است، اما نقشی بزرگ در درک بهتر محتوا و افزایش نرخ کلیک دارد. اجرای دقیق و بدون خطای آن، یکی از نشانههای حرفهای بودن در سئو محسوب میشود.
اگر میخواهید ساختار دادههای سایت خود را بهصورت اصولی پیادهسازی کنید یا خطاهای موجود را اصلاح کنید، میتوانید از مشاوره سئو یا خدمات سئو اختصاصی وندا استفاده کنید.
