سئو تکنیکال چیست و چطور انجام می‌شود؟

سئو تکنیکال چیست؟ موضوعی مهم در آموزش سئو که حتماً شما هم تا به حال نکاتی در مورد آن شنیده‌اید. برای توسعه‌دهندگان وب، بهبود تجربه‌ کاربری و ارتقای رتبه در موتورهای جستجو از اهمیت زیادی برخوردار است. این کار شامل حل چالش‌های مهمی مانند سرعت سایت، پیاده‌سازی داده‌های ساختاریافته و بهبود قابلیت خزیدن سایت می‌باشد. در این مقاله از مجله آژانس دیجیتال مارکتینگ وندا، به بررسی کامل و جامع سئو تکنیکال و اهمیت آن و چک لیست سئو فنی و غیره، خواهیم پرداخت.

سئو تکنیکال چیست؟

Technical seo چیست؟ سئوی تکنیکال یا سئوی فنی یعنی بهینه‌سازی بخش‌های فنی سایت تا موتورهای جستجو بتوانند آن را به درستی بررسی، ذخیره و در نتایج نمایش دهند. مراحل سئوی تکنیکال شامل اقداماتی مانند افزایش سرعت سایت، سازگار کردن آن با موبایل، تامین امنیت (HTTPS) و برطرف کردن مشکلاتی است که مانع دیده شدن سایت در گوگل می‌شوند.

چرا سئو تکنیکال مهم است؟

سئوی تکنیکال به عنوان یکی از انواع سئو نقش بسیار مهمی در استراتژی کلی بهینه سازی یک سایت دارد. به‌ طور ساده، اگر یک سایت مشکلات فنی جدی داشته باشد یا در موتورهای جستجو قابل ایندکس شدن نباشد، سایر تلاش‌ها در دیگر بخش‌های سئو مانند سئو داخلی و سئو خارجی، بی‌نتیجه خواهد بود.

در یک کمپین جامع سئو، معمولا اولین گام، بررسی سئوی تکنیکال است و این بخش معمولاً گسترده‌ترین مرحله محسوب می‌شود. به همین دلیل، از همان ابتدا سئوی تکنیکال وارد عمل می‌شود تا مسیر درست را مشخص کند.

پس اگر یک وب‌سایت مشکلاتی داشته باشد که مانع ایندکس شدن صفحاتش شود، سایر اقدامات سئو کارایی نخواهند داشت. تیم سئوی داخلی (On-Page SEO) نیز برای شروع کار خود، معمولا به نتایج بررسی سئوی تکنیکال نیاز دارد.

مثلا اگر بخش‌های بزرگی از سایت بدون محتوای متنی، توضیحات متا یا تگ H1 باشند، ابتدا باید این مشکلات برطرف شوند. پس از آن، تیم سئوی داخلی می‌تواند بر اساس داده‌های مربوط به کلمات کلیدی و رتبه‌بندی، بخش‌های جدیدی را برای سایت پیشنهاد دهد.

به همین ترتیب، تیم سئوی خارجی (Off-Page SEO) نیز معمولا منتظر می‌ماند تا متخصص سئوی تکنیکال بررسی مشکلات فنی سایت را انجام داده و در رفع این مشکلات، راهکارهایی را ارائه دهد. 

به همین دلیل، سئوی تکنیکال در مراحل ابتدایی یک پروژه سئو، جایگاه محوری دارد.

تفاوت سئو تکنیکال با سئو داخلی و خارجی

سئو تکنیکال به همراه سئو داخلی و سئو خارجی، ۳ بخش اصلی و مهم سئو یک سایت را تشکیل می‌دهند. اما تفاوت سئو تکنیکال با دو بخش دیگر سئو چیست؟ 

سئوی فنی یا تکنیکال سئو، زیرساخت فنی سایت را بهینه می‌کند. شامل بررسی و بهینه‌سازی مواردی مانند سرعت سایت، سازگاری با موبایل، امنیت (HTTPS)، نقشه سایت XML، فایل robots.txt، داده‌های ساختاریافته و Core Web Vitals می‌شود.

از طرفی سئو داخلی (On-page SEO) عمدتاً روی تولید محتوای باکیفیت و تجربه کاربری بهتر تمرکز دارد. شامل تحقیق کلمات کلیدی، تولید و بهینه‌سازی محتوا، تنظیم متادیتا، بهینه‌سازی تصاویر، ساختار URL، لینک دهی داخلی و سایر موارد است.

 و سئوی خارجی (Off-page SEO) هم اعتبار و محبوبیت سایت را از طریق عوامل خارجی افزایش می‌دهد. شامل بک‌لینک‌ها، فعالیت در شبکه‌های اجتماعی، نظرات کاربران، همکاری با اینفلوئنسرها، اشاره به برند در منابع مختلف و موارد دیگر می‌شود.

با تعاریف فوق قطعا شما هم به فرق سئو تکنیکال با سئو داخلی و خارجی، پی بردید.

برای سئو تکنیکال چه اقداماتی باید انجام شود؟

1. فعال‌سازی SSL برای امنیت بیشتر در سئو تکنیکال

SSL یا همان Secure Sockets Layer یک فناوری امنیتی است که ارتباط بین مرورگر کاربر و سرور سایت را رمزگذاری می‌کند. استفاده از SSL علاوه بر اینکه در سال ۲۰۱۴ توسط گوگل به‌عنوان یک سیگنال رتبه‌بندی معرفی شد، یکی از اولین اقدامات مهم در سئو فنی محسوب می‌شود. وقتی کاربر در مرورگر کنار آدرس سایت شما علامت قفل را می‌بیند، مطمئن می‌شود که سایت امن است.

برای بررسی وضعیت امنیتی دامنه می‌توانید از ابزارهایی مثل Qualys SSL Labs استفاده کنید. همچنین پس از فعال‌سازی SSL باید همه‌ی صفحات به نسخه‌ی https:// ریدایرکت شوند، تا از ایجاد محتوای تکراری جلوگیری شود. رعایت این موضوع در سئو تکنیکال پایه‌ای‌ترین شرط اعتماد و ایندکس درست صفحات است.

2. نمایش صحیح سایت در موبایل و اهمیت آن در سئو فنی

امروزه بیش از ۶۰٪ جستجوها از طریق موبایل انجام می‌شود، به همین دلیل ریسپانسیو بودن سایت یک ضرورت در سئو تکنیکال است. اگر سایتی در موبایل به‌درستی نمایش داده نشود، گوگل آن را جریمه کرده و رتبه‌اش کاهش می‌یابد.

برای اطمینان از وضعیت موبایل‌فرندلی و سئو موبایل می‌توانید از ابزار Mobile-Friendly Test استفاده کنید. طراحی ریسپانسیو باید به‌گونه‌ای باشد که متن‌ها خوانا باشند، دکمه‌ها به‌راحتی لمس شوند و تصاویر به‌درستی بارگذاری شوند. استفاده از رویکرد Mobile-First Design یکی از بهترین راهکارها در سئو فنی و است که کمک می‌کند سایت هم برای کاربران و هم برای موتورهای جستجو بهینه باشد.

3. افزایش سرعت بارگذاری سایت در سئو تکنیکال

سرعت سایت یکی از مهم‌ترین فاکتورهای سئو تکنیکال است. بر اساس آمار گوگل، اگر بارگذاری صفحه بیش از ۳ ثانیه طول بکشد، نیمی از کاربران سایت را ترک می‌کنند. بنابراین کند بودن سایت هم به تجربه کاربری آسیب می‌زند و هم باعث افت رتبه در نتایج جستجو می‌شود.

برای بهبود سرعت در سئو فنی می‌توانید این اقدامات را انجام دهید:

• استفاده از فرمت‌های جدید تصویر مثل WebP.
• فعال‌سازی Lazy Loading برای تصاویر.
• کاهش حجم فایل‌های CSS و JavaScript.
• استفاده از CDN و کشینگ برای تحویل سریع‌تر محتوا.

ابزارهایی مثل GTmetrix و PageSpeed Insights بهترین راهنما برای پیدا کردن مشکلات سرعت و رفع آن‌ها هستند. سرعت بهینه هم کاربران را راضی‌تر می‌کند و هم گوگل را.

4. بهبود Core Web Vitals در سئو تکنیکال

یکی از موضوعات کلیدی در سئو تکنیکال، توجه به شاخص‌های Core Web Vitals است که گوگل برای سنجش تجربه کاربری معرفی کرده است. این شاخص‌ها سه بخش اصلی دارند:

• LCP: زمان بارگذاری بخش اصلی صفحه (باید زیر ۲.۵ ثانیه باشد).
• INP: سرعت واکنش سایت به کلیک و تعامل کاربر (باید زیر ۲۰۰ میلی‌ثانیه باشد).
• CLS: پایداری ظاهری صفحه بدون پرش ناگهانی (باید زیر ۰.۱ باشد).

بهبود این معیارها در سئو فنی باعث می‌شود سایت هم برای کاربران سریع‌تر و پایدارتر باشد و هم برای گوگل سیگنال مثبتی بفرستد. برای بررسی آن‌ها می‌توانید از ابزارهایی مثل PageSpeed Insights و سرچ کنسول استفاده کنید.

5. حذف محتوای تکراری

گوگل در برابر محتوای تکراری بسیار سختگیرانه عمل می‌کند و در صورت شناسایی آن، سایت را جریمه می‌کند. این جریمه نه‌تنها روی همان صفحه، بلکه روی تمام صفحات سایت تاثیر منفی می‌گذارد. علاوه بر این، کاربران نیز اگر متوجه شوند که محتوای شما تکراری است و قبلا در سایت دیگری آن را دیده‌اند، به سایت شما اعتماد نخواهند کرد و سراغ منابع معتبر تر خواهند رفت.

6. استفاده از نقشه سایت XML

نقشه سایت یک فایل راهنما است که به موتورهای جستجو کمک می‌کند تا ساختار صفحات سایت را بهتر درک کنند. این فایل اطلاعات مهمی مانند زمان آخرین به‌روزرسانی، اهمیت صفحات و تعداد تغییرات را نمایش می‌دهد. طراحی یک نقشه سایت چندان سخت نیست، اما باید طبق استانداردهای گوگل انجام شود تا سایت بهتر ایندکس شود.

7. ثبت سایت در ابزارهای گوگل

گوگل به‌طور خودکار نمی‌تواند سایت شما را شناسایی کند، پس باید سایت خود را در ابزارهای گوگل ثبت کنید تا سریع‌تر در نتایج جستجو قرار بگیرد. دو ابزار مهم که باید حتماً از آن‌ها استفاده کنید:

• Google Search Console  برای تحلیل عملکرد سایت و شناسایی مشکلات فنی
• Google Analytics  ابزار مهم در خدمات دیجیتال مارکتینگ سئو برای بررسی رفتار کاربران و رشد یا کاهش ترافیک سایت

8. استفاده از فایل Robot.txt

فایل Robot.txt یک فایل متنی است که در ریشه (root) سایت قرار می‌گیرد و به موتورهای جستجو دستور می‌دهد که کدام صفحات را بررسی کنند و کدام را نادیده بگیرند. این فایل اگر به‌درستی تنظیم نشود، ممکن است باعث شود که صفحات مهم سایت شما ایندکس نشده و در نتیجه، در نتایج جستجو نمایش داده نشوند.

9. بودجه خزش در سئو تکنیکال

در سئو فنی مفهومی به نام بودجه خزش (Crawl Budget) وجود دارد؛ یعنی تعداد صفحاتی که ربات‌های گوگل در یک بازه زمانی مشخص می‌توانند بررسی کنند. اگر سایت پر از صفحات بی‌ارزش یا خطاهای زیاد باشد، این بودجه هدر می‌رود و صفحات مهم کمتر ایندکس می‌شوند.
برای مدیریت آن:

• صفحات غیرضروری را با robots.txt یا noindex مسدود کنید.
• از کنونیکال برای صفحات مشابه استفاده کنید.
• خطاهای 404 و ریدایرکت‌های بی‌مورد را کاهش دهید.

وضعیت بودجه خزش را می‌توانید در بخش Crawl Stats سرچ کنسول یا با بررسی لاگ سرور مشاهده کنید.

10. جاوا اسکریپت و رندرینگ در سئو تکنیکال

یکی از چالش‌های مهم در سئو تکنیکال، نحوه‌ی پردازش جاوااسکریپت توسط موتورهای جستجو است. بسیاری از سایت‌های مدرن با فریم‌ورک‌هایی مثل React یا Angular ساخته می‌شوند و اگر ربات‌های گوگل نتوانند محتوای این صفحات را کامل رندر کنند، ایندکس شدن و رتبه‌گیری آن‌ها دچار مشکل می‌شود.
برای مدیریت بهتر این موضوع:

• مطمئن شوید محتوای اصلی بدون اجرای جاوااسکریپت هم قابل مشاهده باشد (Progressive Enhancement).
• از ابزارهایی مثل URL Inspection در سرچ کنسول یا Mobile-Friendly Test برای بررسی رندر گوگل استفاده کنید.
• در صورت امکان از Server-Side Rendering (SSR) یا Pre-rendering استفاده کنید تا محتوای اصلی سریع‌تر به ربات‌ها نمایش داده شود.

رعایت این نکات باعث می‌شود سایت شما از نظر سئو فنی برای موتورهای جستجو شفاف‌تر باشد و صفحات مهم راحت‌تر ایندکس شوند.

11. معماری سایت در سئو تکنیکال

یکی از پایه‌های سئو فنی داشتن معماری درست است. یعنی صفحات سایت باید طوری سازمان‌دهی شوند که هم کاربران و هم ربات‌های گوگل بتوانند راحت به محتوا برسند.

• صفحات مهم نباید بیش از ۳ کلیک از صفحه اصلی فاصله داشته باشند.
• دسته‌بندی‌ها و منوها باید ساده و قابل فهم باشند.
• لینک‌سازی داخلی باید به شکلی باشد که اعتبار صفحات اصلی به صفحات فرعی منتقل شود.

معماری درست باعث می‌شود صفحات کلیدی سریع‌تر ایندکس شوند و رتبه‌ی بهتری بگیرند.

12. بهینه ‌سازی مسیر پیمایش (Navigation)

یکی از مشکلات رایج سایت‌ها، ناهماهنگی در ساختار پیمایش است. کاربر باید بتواند در ۳ مرحله به محتوای موردنظر خود برسد. استفاده از منوهای پیچیده و دسته‌بندی‌های نامرتب باعث می‌شود کاربر نتواند سریع به محتوای دلخواه خود دسترسی پیدا کند و در نهایت، سایت را ترک کند. اگر سایت ساختار مشخصی نداشته باشد، گوگل نیز در ایندکس کردن آن دچار مشکل خواهد شد و ممکن است رتبه سایت کاهش یابد.

13. مدیریت ریدایرکت و خطاهای 404 در سئو فنی

در سئو تکنیکال، مدیریت درست خطاهای 404 و ریدایرکت‌ها اهمیت زیادی دارد. صفحات 404 زیاد، بودجه خزش را هدر می‌دهند و تجربه کاربری ضعیفی ایجاد می‌کنند.

• صفحه 404 دوستانه: اگر صفحه‌ای حذف شد، یک صفحه 404 طراحی کنید که کاربر را به محتوای مرتبط یا صفحه اصلی راهنمایی کند.
• ریدایرکت 301: برای صفحاتی که جایگزین دارند، بهترین راهکار استفاده از ریدایرکت 301 است.
• اجتناب از زنجیره ریدایرکت: چندین ریدایرکت پشت سر هم باعث کندی سایت و هدر رفتن بودجه خزش می‌شود.
• بررسی منظم: با ابزارهایی مثل Screaming Frog یا سرچ کنسول، خطاهای 404 و ریدایرکت‌های اشتباه را شناسایی و اصلاح کنید.

بهینه‌سازی این بخش باعث می‌شود هم کاربران راحت‌تر مسیر درست را پیدا کنند و هم گوگل بدون مشکل صفحات شما را ایندکس کند.

14. بهینه ‌سازی URL صفحات

آدرس هر صفحه یا URL باید طبق استانداردهای سئو بهینه‌سازی شود. ویژگی‌های یک URL مناسب عبارت‌اند از:

• حروف کوچک استفاده شود.
• کلمات با خط تیره (-) جدا شوند.
• شامل کلمات کلیدی مرتبط باشد.
• تا حد ممکن کوتاه و خوانا باشد.
• فاقد کاراکترهای خاص و نشانه‌های نامفهوم باشد.

15. داده‌های ساختاریافته در سئو فنی

یکی دیگر از ابزارهای مهم در سئو تکنیکال، استفاده از داده‌های ساختاریافته یا Schema Markup است. این کدها به موتورهای جستجو کمک می‌کنند محتوای سایت شما را بهتر درک کنند و آن را به شکل جذاب‌تری در نتایج نمایش دهند.
انواع پرکاربرد داده‌های ساختاریافته:

• Article / BlogPosting برای مقالات
• BreadcrumbList برای مسیر پیمایش
• Product برای فروشگاه‌ها
• FAQ برای سوالات متداول

با افزودن Schema احتمال نمایش نتایج شما به صورت Rich Snippet بیشتر می‌شود که CTR بالاتری به همراه دارد.

چک لیست سئو تکنیکال

چک لیست سئو تکنیکال و فهرستی از فعالیت‌هایی که معمولاً توسط متخصصان سئوی تکنیکال انجام می‌شود در ادامه ذکر شده است:

• بهینه سازی متا تگ‌ها
• ساختار URL
• داده های ساختار یافته
• نقشه های سایت XML
• معماری سایت
• برچسب های متعارف
• 404 صفحه
• بررسی Robot.txt
• بررسی ساختار آدرس صفحه
• بررسی ساده بودن پیمایش صفحه
• فعال کردن HTTPS
• بهینه سازی سرعت سایت
• ثبت سایت در گوگل

ابزارها و منابع کاربردی سئو فنی

برای اینکه سئوی فنی سایت خود را به درستی انجام دهید، ابزارهای مختلفی وجود دارد که می‌توانند به شما در شناسایی و رفع مشکلات کمک کنند. در ادامه، برخی از این ابزارهای مهم را معرفی می‌کنیم.

Screaming Frog – بررسی دقیق ساختار سایت

برای بررسی جزئیات محتوای سایت و اطمینان از اینکه تمام صفحات به درستی خزیده (Crawl) شده‌اند، ابزار Screaming Frog یکی از بهترین گزینه‌هاست. این ابزار می‌تواند مشکلاتی مانند حجم بالای تصاویر، خطاهای کدنویسی، صفحات بدون عنوان و موارد دیگر را شناسایی کند.

Google Search Console – ابزار کلیدی برای سئوی فنی

یکی از مهم‌ترین ابزارهای سئو، گوگل سرچ کنسول است که به شما این امکان را می‌دهد تا گزارش‌های دقیق عملکرد سایت را دریافت کنید، خطاها را شناسایی کرده و مشکلات را برطرف کنید. این ابزار به شما کمک می‌کند تا میزان دیده شدن سایت خود را در نتایج جستجو بررسی کنید.

Google Analytics – تحلیل عملکرد سایت

گوگل آنالیتیکس ابزاری رایگان و قدرتمند است که اطلاعاتی مانند کاهش ترافیک، مشکلات سئو، تاثیر جریمه‌های گوگل و رفتار کاربران را بررسی کرده و به شما در بهینه‌سازی سایت کمک می‌کند.

Structured Data Testing Tool – بررسی داده ‌های ساختاریافته

این ابزار برای بررسی و اعتبارسنجی کدهای اسکیما (Schema Markup) قبل از اجرا در سایت به کار می‌رود. با استفاده از آن، می‌توان از نمایش صحیح داده‌های ساختاریافته در نتایج جستجو اطمینان حاصل کرد.

GTMetrix – تحلیل سرعت سایت

GTMetrix ابزاری کاربردی برای بررسی سرعت بارگذاری صفحات است که به شما کمک می‌کند تا عوامل کندکننده سایت را شناسایی و اصلاح کنید. 

Google Mobile-Friendly Testing Tool – بررسی سازگاری با موبایل

با توجه به اینکه گوگل سایت‌های موبایل‌پسند (Mobile-Friendly) را در اولویت قرار می‌دهد، این ابزار به شما کمک می‌کند تا اطمینان حاصل کنید که سایت شما برای نمایش در موبایل بهینه شده است. این کار باعث بهبود ایندکس شدن صفحات و افزایش رتبه در نتایج جستجو می‌شود.

سخن آخر

اگر می‌خواهید سایتتان در نتایج جستجوی گوگل رتبه بهتری داشته باشد و کاربران تجربه‌ی خوبی از آن داشته باشند، رعایت اصول سئوی فنی ضروری است که در دوره سئو کاربردی می‌توانید به خوبی آن را بیاد بگیرید. سرعت بالا، امنیت، نمایش صحیح در موبایل و ساختار بهینه‌شده، هم به بهبود رتبه در گوگل کمک می‌کند و هم باعث افزایش اعتماد و رضایت کاربران می‌شود.